Η ΕΠΙΕΙΚΕΙΑ

Έντιμοι κύριοι και κυρίες ας πούμε για παράδειγμα όταν κάποιος θέ­λει να σκοτώσει κάποιον συγγενή μας, ένα γιο μας, ένα αδελφό μας. Η αντίδρασή μας εκείνη την στιγμή είναι να υπερασπίσουμε τον αδελφό μας. Σαν κεφαλές της οικογενείας πρέπει να ξέρουμε να απαντήσουμε.

Αν εμείς λέμε «Όχι, εγώ δεν σηκώνω το χέρι μου εναντίον κανενός» και λέμε στον ληστή που σκοτώνει τον γιο ή βιάζει την κόρη: «Εγώ σε ευ­λογώ αδελφέ μου, σε συγχωρώ για όλα τα εγκλήματα που έχεις διαπράξει», να η επιείκεια τραβηγμένη στα άκρα. Είναι φανερό ότι θα μετατραπούμε σε συνένοχο αυτού του εγκλήματος. Ένας άνθρωπος έχει την γυναίκα του και έρχονται μερικοί ληστές να την βιάσουνε και αυτός απαντάει με ευλογίες: «ο θεός να σας ευλογεί». Τι θα λέγαμε για έναν άντρα που απαντάει έτσι; Θα ήταν ένας άντρας από σοκολάτα, δεν θα χρησίμευε σε τίποτε. Πραγμα­τικά αυτή είναι η επιείκεια τραβηγμένη στα άκρα που μας μετατρέπει σε συνενόχους του εγκλήματος.

Αν κάποιος μας δίνει να φροντίσουμε ένα παιδί, κάποιος έρχεται να το ενοχλήσει και εμείς το μόνο που ξέρουμε είναι να γυρίσουμε την πλάτη σε αυτούς που έρχονται να ενοχλήσουν το παιδί, αυτό είναι συμμετοχή στο έγκλημα, τίποτε άλλο.

Οι διάφορες σχολές του τύπου εσωτερισμού και ψευτοεσωτερισμού έχουνε μιλήσει πολύ ενάντια στα όπλα. Όλα αυτά εξαρτώνται από το επί­πεδο της κατανόησης, διότι ακόμη και τα ίδια τα όπλα μπορεί να είναι χρή­σιμα εάν είναι ανάγκη. Ας βάλουμε ένα παράδειγμα; ένας γιος που έρχονται να επιτεθούν στην μητέρα του, στηριζόμενος στις διδασκαλίες θα επιτρέψει να την δολοφονήσουν;

Δεν θα είναι ικανός να χρησιμοποιήσει ένα όπλο για να υπερασπίσει την ζωή εκείνης που τον έφερε στον κόσμο; Ή δεν θα κάνει τίποτε άλλο από το να ευλογήσει αυτούς που θέλουν να δολοφονήσουν την μητέρα του; Πραγματικά εάν σε αυτή την περίπτωση γίνεται τόσο επιεικής με αυτούς που έρχονται να δολοφονήσουν την αιτία των ημερών του, τότε είναι ένας άνανδρος, μετατρέπεται σε συνένοχο του εγκλήματος. Αν σε εκείνη την στιγμή πρέπει να πάρει τα όπλα, αν δεν μένει άλλη λύση πρέπει να την υπε­ρασπίσει. Αλλιώς θα έπαιρνε κάρμα επειδή δεν την υπεράσπισε.

Όσον αφορά προσωπικά, εάν ένας άνθρωπος συνεχίζει αληθινά το Μονοπάτι της Κόψης του Ξυραφιού, πρέπει να φιλήσει το μαστίγιο του δη­μίου και να ανταποδώσει καλό στο κακό. Πρέπει να ευλογεί αυτόν που τον κυνηγάει και αν τον χτυπούν στο δεξιό μάγουλο να γυρίζει και το αριστερό για να τον βοηθάνε περισσότερο. Είναι λίγο σκληρό αυτό, αλλά βέβαια επειδή αποφάσισε να ζήσει στο Μονοπάτι της Κόψης του Ξυραφιού και θέ­λουμε την Εσωτερική Αυτοπραγμάτωση του Είναι, συνεχίζει τις μεγάλες δο­κιμασίες στο πνεύμα και αυτό είναι διαφορετικό. Αλλά αν θέλουν να ενοχλήσουν την αδελφή του, την γυναίκα του τα παιδιά του, τα πλάσματα που έχει κάτω από την ευθύνη του; αν έρθουν να τους σκοτώσουν; θα άφηνε τα αδελφάκια του στους ληστές; θα τους φερνόταν με στοργή; Θα ήτανε παράλογο, αλήθεια; Το καλύτερο σε αυτή την περίπτωση θα ήτανε να υπερασπιστεί τους δικούς του, να εκτελεί το καθήκον του, να πεθαίνει στο πεδίο της μάχης αν είναι δυνατόν.

Αυτή την ερώτηση την έκαναν μία φορά στον Κρισναμούρτι και αληθινά δεν ήξερε να απαντήσει ακριβώς. Εάν πήγαινες με την αδελφή σου και ξαφνικά κάποιος την ενοχλήσει, τι θα έκανες; αυτός αποκρίθηκε ότι δεν θα απαντούσε τι θα έκανε αλλά θα περίμενε να του συμβεί πραγματικά αυτό. Καλά, αυτός ξεγλίστρησε, η απάντηση ήτανε να την υπερασπίσει, όπως νάναι αλλά να την υπερασπίσει.

Εγώ δεν διακηρύττω την βία, όχι. Λέω ότι θα έβλαπτε η επιείκεια τραβηγμένη στα άκρα, μετατρεμμένη σε βίτσιο. Διότι μία αρετή ακόμα και αν είναι όμορφη, πιο πέρα από ένα συγκεκριμένο σημείο μετατρέπεται σε ελάττωμα, σε βίτσιο.

Έτσι η Καμπάλα μας μιλάει για τα Σεφιρώθ και τις αρετές τους αλλά επίσης μιλάει για το Κλίφος που είναι η αντίθεση των Σεφιρώθ, η ανάποδη όψη του νομίσματος.

Έτσι λοιπόν αγαπητοί μου αδελφοί αυτό που χρειαζόμαστε είναι η κατανόηση. Να ξεφύγουμε από τόσους μοντέρνους κώδικες ηθικής και να δρούμε κάπως διαφορετικά. Υπάρχει π.χ. κάπου εκεί στο Θιβέτ ένα βιβλίο δράσης των μυημένων. Θα το ονομάζαμε της ηθικής, αν και αυτή η λέξη εκεί δεν είναι ούτε καν γνωστή. Αυτό το βιβλίο δεν ανήκει στους κώδικες ηθικής αλλά είναι βέβαιο ότι είναι πιο πέρα από το καλό και το κακό, διότι στο καλό υπάρχει κάτι κακό και στο κακό υπάρχει κάτι καλό. Μην ξεχνάτε ότι ανάμεσα στο λιβάνι της προσευχής επίσης κρύβεται το έγκλημα. Το έγκλημα ντύνεται σαν μάρτυρας, απόστολος, φτάνει ακόμη και να ιερουργεί μέσα στους πιο ιερούς ναούς. Έτσι λοιπόν υπάρχει πολύ αρετή στους μο­χθηρούς και πολύ κακία στους ενάρετους. Υπάρχει το καλό του κακού και το κακό του καλού. Στο Θιβέτ επαναλαμβάνω υπάρχει ένα βιβλίο πολύ ει­δικό για τους μυημένους, ένας τρόπος μοναδικής δράσης. Πολλοί από τους τρόπους που δρουν αυτοί οι μυημένοι μας εκπλήσσουν, δεν ταιριάζουν εντελώς με τον δυτικό τρόπο ζωής που έχουμε εδώ. Υπάρχει ένα από­φθεγμα που λέει: «Να μην κάνουμε καλά πράγματα που να φαίνονται κακά, ούτε κακά που να φαίνονται καλά». Όμως οι Θιβετιανοί δεν αφήνουν να εξαρτάται ο νους από αυτό το απόφθεγμα, δρουν με ένα τέτοιο τρόπο που πολλοί μας εκπλήσσουν. Οι μυημένοι του Θιβέτ δεν δρουν σύμφωνα με τους κώδικες που υπάρχουνε για το καλό και το κακό, αλλά σύμφωνα με τις υπαγορεύσεις της δικιάς τους συνείδησης.

Όσο περισσότερο απελευθερωνόμαστε από τόσους και τόσους κανό­νες που υπάρχουν, όσο περισσότερο γινόμαστε ατομικοί, θα καταλαβαί­νουμε την ανάγκη να διαλύσουμε το «ο εαυτός μου». Και αυτός, όπως σας λέω, δεν είναι παρά ένα βιβλίο με πολλούς τόμους, ένα έργο πολύτομο, έργο που πρέπει να μελετάμε, διότι δεν είναι δυνατόν να διαλύσουμε το εγώ, τον εαυτό μας, χωρίς να τον έχουμε καταλάβει ολοκληρωτικά.

Στο πεδίο της πρακτικής ζωής είναι που πρέπει να αυτοανακαλυ­φθούμε. Τα λάθη που φέρουμε μέσα μας ανθίζουνε ακριβώς στην πρακτική ζωή και εάν εμείς βρισκόμαστε σε επάγρυπνη κατάσταση, τότε θα τα δούμε έτσι όπως είναι. Ελάττωμα που έχουμε αναλύσει πρέπει να το καταλαβαί­νουμε ακέραια μέσω της τέχνης του διαλογισμού. Αφού το έχουμε καταλά­βει μπορούμε να το εξαλείψουμε με την δαχτυλιδοειδή φιδική εξουσία που αναπτύσσεται στο σώμα του ασκητή, δηλαδή με την δύναμη της Ντέβι Κουνταλίνη.

Όσο πιο πολύ καταστρέφουμε το εγώ, η συνείδηση θα γίνεται κάθε φορά πιο δυνατή και στο τέλος θα εισαχθεί μέσα στον εαυτό μας μία εστία διαρκούς βαρύτητας, ενός κέντρου αυθεντικής ατομικότητας που θα μας απελευθερώσει εντελώς από τις δράσεις και τις αντιδράσεις που προέρχο­νται από τον εξωτερικό κόσμο. Αλλά χρειάζεται να δημιουργούμε αυτό το κέντρο βαρύτητας στον εαυτό μας και αυτό είναι δυνατό μόνο διαλύοντας το εγώ. Με δημιουργημένο, επαναλαμβάνω, αυτό το κέντρο βαρύτητας θα έχουμε ατομικότητα. Αλλά σήμερα δεν είμαστε ατομικοί άνθρωποι, είμαστε μηχανές ελεγχόμενες από εγώ, όλος ο κόσμος παίζει μαζί μας, δεν έχουμε αυθεντική ατομικότητα.

Όταν θα έχουμε διαλύσει τον εαυτό μας, θα ανακαλύψουμε με μυ­στική έκπληξη ότι υπάρχει κάτι που δεν μπορούμε να διαλύσουμε. Και αυτό το κάτι είναι μισητό από τους ανθρώπους όλων των θρησκειών, αναφερό­μαστε στον Σατανά της Βίβλου. Φυσικά αυτή η λέξη τρομοκρατεί πολλούς, ξέρουμε τον ρόλο που έχει παίξει ο διάβολος στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά εμείς πρέπει να το καταλάβουμε. Αυτός ο Διάβολος που τόσο μας τρομάζει είναι ο λιγότερο λυσσασμένος, όπως θα έλεγε ο Γκαίτε σε ένα από τα ποιή­ματά του, με λόγια που βάζει στο στόμα του Θεού: «Από όλους αυτούς του είδους σου, βασίλεια που επαναστάτησαν κατά του νόμου μου, ο λιγότερο επιζήμιος και επιβλαβής είσαι εσύ». Φαίνεται απίστευτο ότι ο Μεφιστοφε­λής-Σατανάς είναι ο λιγότερο επιζήμιος και επιβλαβής, αλήθεια. Όλοι οι θρησκευόμενοι άνθρωποι σκέπτονται πως ακριβώς ο Σατανάς είναι ο πιο επιβλαβής και αν εμείς μιλούσαμε υπέρ του Σατανά θα μας θεωρούσανε σατανικούς, μαύρους μάγους, γητευτές, καταραμένους ανθρώπους κ.λ.π. έτσι είναι η ανθρωπότητα. Αλλά θυμηθείτε ότι ο Σατανάς είναι η Σκιά του Αιώνιου. Θα μπορούσαμε να διαλύσουμε το εγώ, να το ελαττώσουμε σε σκόνη, αλλά τον Σατανά δεν μπορούμε να τον διαλύσουμε, διότι είναι η Σκιά του Αιώνιου. Εάν είμαστε στον δρόμο προβάλουμε την σκιά μας από το φως του ήλιου, αλήθεια; Έτσι επίσης το Αιώνιο προβάλλει την σκιά του σε κα­θένα από εμάς.

Θυμηθείτε ότι καθένας από εμάς έχει ένα Θεϊκό, Παρθενικό Σπιν­θήρα, άρρητο που είναι ο Εσωτερικός Λόγος μας, η Σεϊντάντ μας. Αυτή προβάλλει την σκιά της στον ψυχισμό μας και αυτή η σκιά είναι ακριβώς ο Σατανάς, ο Μεφιστοφελής. Στους Ατζέκους είναι ο Χολότλ, ο Λούσιφερ του Κυρίου Κοετσάλκοάτλ. Ας συλλογιστούμε αγαπητοί μου αδελφοί: αυ­τός ο Σατανάς, η Σκιά του Αιώνιου σε κάθε ένα από εμάς, πρέπει να μετα­τραπεί σε Λούσιφερ. Πραγματικά ο Λούσιφερ είναι ο Φωτοδότης, το Πρω­ινό Αστέρι και επίσης ο Αποσπερίτης. Να μετατρέπουμε τον Διάβολο σε Λούσιφερ.

Όταν στους ανώτερους Κόσμους της Κοσμικής Συνείδησης βλέ­πουμε τον δικό μας Διάβολο, καταλαβαίνουμε την ανάγκη να τον μετατρέ­πουμε. Ο διάβολος οποιουδήποτε ανθρώπου που αγνοεί την διδασκαλία, η μεφιστοφελική σκιά (μιλώντας όπως ο Γκαίτε), είναι μαύρη σαν το κάρ­βουνο. Είναι βέβαιο ότι ρίχνει μία απαίσια φωτιά, είναι το αρνητικό, μοι­ραίο, εκείνο το διαβολικό Φόαθ. Αλλά να εκεί το μεγαλείο: να μεταμορφώ­νουμε, να μετατρέπουμε αυτή την μαύρη σκιά, αυτόν τον διά­βολο σε Λούσιφερ. Αυτό είναι δυνατόν να γίνει όταν εξαλείφουμε το ζωικό εγώ, όταν καταστρέφουμε τα μη ανθρώπινα στοιχεία που φέρουμε μέσα μας. Τότε θα μπορεί εκείνη η Σκιά του Αιώνιου να ντυθεί με τον Χι­τώνα της Δόξας και να μετατραπεί σε Αρχάγγελο του Φωτός.

Μην ξεχνάτε ότι ο Λούσιφερ έχει εξουσία πάνω στον Ουρανό, πάνω στην Γη και πάνω στην Κόλαση. Στους Ουρανούς τον υπακούουν οι άγγε­λοι, στην Γη κάνει να τρέμουν οι άνθρωποι και στην Κόλαση οι δαίμονες. Τότε είναι ο Λούσιφερ, ο Πρίγκιπας του Φωτός, ο Αρχάγγελος της Δόξας. Αλλά εμείς, επαναλαμβάνω, χρειάζεται να μετατρέψουμε τον Διάβολο σε Λούσιφερ, να μεταβάλουμε αυτή την μαύρη και καταχθόνια άποψη της Σκιάς του Αιώνιου, για να τον ασπρίσουμε και να τον κάνουμε αγνό, τέλειο, να τον ομορφύνουμε μέσω της διάλυσης του ζωικού εγώ. Αν προχωράμε έτσι η πληρωμή θα είναι μεγάλη. Αυτός θα μας δώσει αθανασία, αυτός θα μας κάνει πραγματικά δυνατούς. Σήμερα είμαστε πραγματικά αδύνατοι, εντελώς αδύνατοι, θύματα των άλλων, όλος ο κόσμος παίζει με μας και δυ­στυχώς δεν θέλουμε να καταλάβουμε ότι οι άλλοι παίζουν με μας. Είμαστε θύματα των άλλων και δεν το ξέρουμε. Πιστεύουμε ότι είμαστε δυνατοί όταν δεν είμαστε τίποτε άλλο παρά ένα άθλιο κούτσουρο ριγμένο στην θυελλώδη θάλασσα της ύπαρξης.

Εγώ σας καλώ, αγαπητοί μου αδελφοί, στην διάλυση του εγώ με τον σκοπό να ασπρίσετε τον δικό σας θεϊκό Δαίμονα. Σας καλώ να διαλύσετε το εγώ για να ομορφαίνει ο θεϊκός σας Δαίμονας, ο Ξολότλ σας. Για να τον μετατρέπετε σε Πρίγκιπα του Φωτός, στον Κύριο που έχει εξουσία πάνω στον Ουρανό, στην Γη και στις Κολάσεις. Συλλογιστείτε τότε, να γίνεστε πιο ατομικοί.

ΕΡ: Δάσκαλε, από πολύ καιρό βλέπουμε ότι υπάρχουν προσευχές που έχουν σκοπό να φέρουν την ειρήνη ανάμεσα σε δύο άτομα που μαλώνουν. Ένας μαθητής εσωτερισμού είναι δυνατόν να επεμβαίνει, κατά κάποιον τρόπο, είτε δια μέσου της προσευχής είτε δια μέσου μιας ιεροτελεστίας;

ΑΠ: Ο καθένας είναι ο καθένας. Η διαφωνία θα υπάρχει αφού κάθε άνθρωπος φορτώνει μέσα στον εαυτό του, μέσα στον ψυχισμό του τα στοι­χεία που προκαλούν σύγκρουση. Πραγματικά ενώ υπάρχει η σύγκρουση στον εαυτό μας, επίσης θα υπάρχει και έξω από εμάς. Τότε καταλήγει άχρηστο εμείς να προσπαθούμε να κατευνάζουμε τους άλλους, αυτοί θα συνεχίζουν να παλεύουν διότι φέρνουνε την σύγκρουση μέσα τους. Είναι παράλογο να ζητήσουμε εμείς, μέσω κρυφών και μαγικών διαδικασιών, να πάψουν δύο άνθρωποι να παλεύουν, τίποτε δεν θα χρησιμεύσει, γιατί θα μπορούσαν να πάψουν να παλεύουν εκείνη την στιγμή και να συνεχίζουν να το κάνουν μετά. Η αλήθεια είναι ότι εμείς πρέπει να είμαστε εμείς. Πρέπει να είμαστε πιο αυτοστοχαστικοί, πιο ατομικοί, να μην ταυτιζόμαστε με τέ­τοιες εικόνες αυτοανακαλύπτοντας τον εαυτό μας. Αυτό είναι το σημαντικό.

ΕΡ: Δεν θα ήταν μια στάση μέχρι ένα συγκεκριμένο σημείο εγωι­στική; Γιατί με το να μαλώνουν αυτοί οι δύο κύριοι σε εκείνη την στιγμή, θα μπορούσαν να φτάσουν μέχρι και να σκοτωθούν, και η επέμβαση του άλλου ατόμου θα μπορούσε να το αποσοβήσει αυτό.

ΑΠ: Η επέμβασή μας πολλές φορές μπορεί να χρησιμεύει και άλλες φορές όχι. Η ωμή πραγματικότητα των γεγονότων είναι ότι η φιλονικία και η διχόνοια υπάρχουν σε καθένα από εμάς, και ενώ συνεχίζουν να υπάρχουν θα συνεχίζουν οι συμπλοκές. Κανένας δεν μας έχει κάνει αστυνόμους ώστε να πάμε να διαλύσουμε ξένες αναστατώσεις. Έτσι όπως είναι τα πράγματα, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αγρυπνούμε για τον εαυτό μας, να εξαλείφουμε τα δικά μας σφάλματα. Δεν μπορούμε να εξαλείφουμε τα σφάλματα των άλλων, ο καθένας είναι ο καθένας. Δεν μπορούμε να αλλά­ξουμε κανέναν. Θα μπορούσαμε να επιπλήξουμε, αλλά αυτό δεν είναι αρ­κετό να αλλάξουν οι άλλοι. Παραδείγματος χάριν εγώ είμαι εδώ μιλώντας σε εσάς, αλλά εγώ δεν θα μπορούσα να σας αλλάξω πρέπει να κάνετε δικές σας προσπάθειες. Χρειάζεται μία υπερπροσπάθεια για να μπορούμε να αλ­λάξουμε, εγώ δεν θα μπορούσα να σας αλλάξω. Πρέπει να αλλάξετε από μόνοι σας. Έτσι επίσης εμείς δεν μπορούμε να χρησιμεύουμε σαν αστυνό­μοι από εδώ και από εκεί. Ο καθένας πρέπει να απαντήσει για τις δικές του πράξεις.

ΕΡ: όσον αφορά την στοργή. Είναι κάτι που όλα τα πλάσματα της φύσης έχουν. Εκτός του ότι είναι ικανά να δίνουν την ζωή τους για ένα αγαπημένο ον, έχουν επίσης τρόπους έκφρασης για να αποδεικνύουν την στοργή τους, την αγάπη τους. Δεν είναι θεμιτό να υπάρχουν αυτές οι μικρές πράξεις με τα παιδιά και μεταξύ των συζύγων;

ΑΠ: η αγάπη είναι μεγαλοπρεπής, αλλά υπάρχει μία ισπανική παροι­μία που λέει: «Η αγάπη είναι έργα και όχι καλά λόγια». Εγώ έχω γνωρίσει σπίτια πολύ εκδηλωτικά που έχουν διαλυθεί από την μια στιγμή στην άλλη. Πριν λίγο γνώρισα ένα ζευγάρι προφανώς πολύ ευτυχισμένο. Όλα τα παιδιά εκείνου του σπιτιού ήτανε εκδηλωτικά με τους γονείς, αλλά εκείνο το σπίτι είχε ήδη ένα βίτσιο. Ο άντρας χώρισε από την γυναίκα και η γυναίκα από τον άνδρα, και τα αδέλφια πηγαίνουν ο ένας από μία πλευρά και ο άλλος από άλλη. Μερικοί από αυτούς ούτε καν μιλιούνται και ήταν πολύ εκδηλω­τικοί. Συνήθως οι στοργές εκφυλίζονται σε λαγνεία δεν χρησιμεύουν για τί­ποτε. Μην ξεχνάτε ότι η καρδιά είναι ένα ερωτικό κέντρο επίσης. Το καλύ­τερο είναι η Αγάπη, και η Αγάπη δεν δέχεται στοργές. Είναι αγνή, όμορφη, ωραία, αφιλοκερδής, βεβαιώνεται μα τα έργα με τις πράξεις. Σε τι χρησι­μεύει ένας άντρας να πει στην γυναίκα του: «Σε αγαπάω, σε λατρεύω» και να μην της δίνει ούτε για την εφημερίδα; Σε τι χρησιμεύουν τόσα φιλάκια τόσες αγκαλιές και παρόμοια πράγματα εάν ο άνδρας δεν προβληματίζεται αν έχει, ας πούμε, η γυναίκα να αγοράσει ένα ζευγάρι κάλτσες;. Διότι δεν πρέπει να ντυθεί η γυναίκα; αυτό είναι αγάπη; αντί τόσα φιλάκια, τόσα χά­δια, τόσες αγκαλιές, καλό είναι να της δίνει τα φορέματά της, να της αγο­ράσει τις κάλτσες της, να της πληρώσει τις ανάγκες της. Δηλαδή να της δί­νει για όλα τα πράγματα της ζωής της, να συμπληρώνει όπως πρέπει τις υποχρεώσεις του, να μην της τραβάει τα μαλλιά της, να μην της κάνει κακό.

Αγάπη είναι έργα και όχι καλά λόγια. Αναμφισβήτητα «είναι τόσο κακό να είσαι κουραστικός, όσο και να έχεις ραχοκοκαλιά από λάστιχο[1]». Εί­ναι σωστό ο άνδρας να είναι πολύ φυσικός με την γυναίκα του και η γυ­ναίκα πολύ φυσική με τον άνδρα της. Αλλά όλα αυτά τα σπίτια όπου υπάρ­χουν τόσα και τόσα φιλιά και αγκαλιές και παρόμοια πράγματα, τόσες στοργές με λίγα λόγια, τελειώνουν άσχημα. Αυτό το έχουμε διασαφηνίσει στην πρακτική. Έχουμε δει σπίτια που ήτανε όλο στοργές και σήμερα έχουν ήδη τελειώσει. Και έχω δει σπίτια όπου ο άνδρας δεν είναι έτσι, ούτε όμως έχει ραχοκοκαλιά από λάστιχο. Δεν είναι σκληρόκαρδος, δεν είναι στοργι­κός, αλλά ξέρει να εκτελεί τις υποχρεώσεις του, την αγάπη του την αποδει­κνύει με πράξεις, με απλότητα, με λεπτότητα. αυτά τα σπίτια φτάνουν στα γηρατειά, δεν τελειώνουν ποτέ. Τα καταστρέφει ο θάνατος, είναι φυσικό.

Ας φυλάμε τις πράξεις μας. Από πού γεννιούνται και τι πράγμα είναι οι στοργές; έχουν σαν βάση την λαγνεία, είναι βίτσια. Η καρδιά είναι επί­σης ένα ερωτικό κέντρο που οδηγεί αναπόφευκτα στην σεξουαλική κατά­χρηση. Όλοι αυτοί οι συναισθηματισμοί των ανδρών και των γυναικών οδηγούν στην πορνεία, την λαγνεία, την ασέλγεια. Έτσι λοιπόν οι στοργές είναι το προϊόν, το αποτέλεσμα της λαγνείας. Η Αγάπη είναι το πιο όμορφο, το πιο αγνό, είναι σαν ένα μωρό που μόλις γεννιέται, δεν ψάχνει τίποτε για τον εαυτό της, παρά όλα για το ον που αγαπάει, δεν περικλείει στοργές αλλά ξέρει να εκπληρώνει το καθήκον της. Αποδεικνύεται με πράξεις και όχι μόνο με μάταια και ανούσια λόγια αμφίβολης φλυαρίας.

Εκείνος που υπόσχεται στην φτωχή γυναίκα των ονείρων του όλα τα πλούτη του κόσμου, ακόμα και αν δεν τα έχει, που της κατεβάζει τον ου­ρανό στα πόδια, σε γενικές γραμμές είναι εντελώς ψεύτης. Όμως εκείνοι οι άνδρες που δεν υπόσχονται πολλά στις γυναίκες αλλά τα εκτελούν, που αγρυπνούν για αυτές, που δεν τις εγκαταλείπουν, αναμφίβολα καταλήγουν καταπληκτικοί. Το ίδιο συμβαίνει και με τις γυναίκες. Αυτές που είναι πολύ στοργικές, πολύ κολακευτικές, τέλος πάντων που ζουν γεμάτες εκδηλώσεις, σχεδόν πάντα βάζουν στον άνδρα τα κέρατα. Εκείνες οι γυναίκες που δεν είναι στοργικές, που συμπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, που κάνουν όλες τις δουλειές τους με πολύ σύνεση καθημερινά, που κοιτάνε τα παιδιά τους, που προσέχουν τους άνδρες τους, αναμφίβολα καταλήγουν καταπληκτικές σύζυγοι, πιστές και ειλικρινείς, ανίκανες να προδίδουν. Αλλά αυτές που εί­ναι πολύ εκδηλωτικές, συναισθηματικές, γεμάτες στοργές τελειώνουν βά­ζοντας στον καημένο τον άντρα τους ένα καλό ζευγάρι κέρατα.